Chấn chỉnh việc nuôi chim yến tự phát ở TP Rạch Giá

Thời gian qua, Báo Nhân Dân liên tục nhận được phản ánh của người dân về tình trạng nuôi chim yến tự phát ở tỉnh Kiên Giang, nhất là tại TP Rạch Giá. Việc nuôi chim yến tràn lan trong khu dân cư đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, cuộc sống và sức khỏe người dân.

Thành phố chim yến

Ở bất kỳ con đường, ngõ hẻm nào của TP Rạch Giá (Kiên Giang) đều cảm nhận được dấu hiệu của chim yến. Cách đây 10 năm, người dân phát hiện loài chim yến tìm đến làm tổ tự nhiên tại một vài ngôi nhà trong thành phố và cho sản phẩm tổ yến rất có giá trị kinh tế. Chẳng bao lâu sau, nhiều ngôi nhà cao tầng mọc lên tại khu lấn biển thuộc dự án mở rộng thành phố, nhưng không dành cho người ở. Nhà không sơn tường, hai bên hông nhà khoét chi chít lỗ nhỏ, bên trong suốt ngày đêm phát ra một âm thanh giống như tiếng kêu của chim yến.

Những “ngôi nhà yến” ở TP Rạch Giá phát triển với cấp số nhân. Phong trào nuôi chim yến phát triển mạnh nhất từ bốn năm trở lại đây, khi có thông tin những “ngôi nhà yến” đem lại lợi nhuận hàng chục triệu đồng, thậm chí cả trăm triệu đồng/tháng. Nhiều hộ dân bắt đầu cơi nới nhà lên cao hơn, hoặc cải tạo nhà cũ, thuê chuyên gia đến xây tổ cho yến, đặt máy dẫn dụ yến và sẵn sàng sống chung với chim yến. Một vài cơ quan cũng dùng trụ sở làm việc để nuôi yến.

Khi con người và vật nuôi sống xen lẫn, mâu thuẫn cũng bắt đầu phát sinh. Chị Lê Khánh Thùy, ngụ đường Trần Huy Liệu thuộc khu phố 5, phường An Hòa phản ánh: “Gần nhà tôi có bốn ngôi nhà nuôi chim yến. Ngày cũng như đêm họ mở loa phát ra thứ âm thanh dẫn dụ yến khiến cả xóm không ai chịu nổi. Phản ánh với các cấp chính quyền thì họ mở loa lớn hơn. Tôi và những người trong xóm chịu hết nổi đành phải rời nhà đi lánh nạn, khi dịu lại quay về”. Suốt ngày trên trời chim yến bay, nên không dám sử dụng nước mưa, ra khỏi nhà phải đeo khẩu trang, chị Lê Khánh Thùy bức xúc.

Chúng tôi tìm hiểu qua một số khu phố và phường nội ô ở TP Rạch Giá thấy rằng, số lượng đơn khiếu nại, ý kiến tại các cuộc họp dân, tiếp xúc cử tri, hoặc những mâu thuẫn trong nhân dân có liên quan đến việc nuôi chim yến tăng cao, nhất là ở khu phố 5 phường An Hòa, khu phố 5 phường Vĩnh Lạc, và phường Vĩnh Bảo.

Chấn chỉnh, đừng “đánh trống bỏ dùi”

Theo thường trực HÐND tỉnh Kiên Giang, thời gian qua rất nhiều ý kiến cử tri phản ánh việc nuôi chim yến tự phát tràn lan ở Kiên Giang, nhất là tại TP Rạch Giá. Nạn nuôi chim yến trong khu dân cư làm xấu mỹ quan đô thị, tác động xấu đến môi trường nước, không khí, âm thanh, ánh sáng, làm đảo lộn cuộc sống, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Tại nhiều kỳ họp HÐND, các đại biểu HÐND đã trực tiếp phản ánh, chất vấn các sở, ngành liên quan. Cơ quan chức năng cũng nắm tình hình, cảnh báo nguy cơ, tác hại của việc nuôi yến trong khu dân cư, đề ra giải pháp khắc phục, nhưng vẫn chưa chuyển biến.

Trước tình hình các cơ sở nuôi chim yến ngày càng tăng và sự bức xúc của nhân dân, ngày 13-3, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang đã ban hành Chỉ thị số 537 “Tăng cường công tác quản lý nuôi chim yến trên địa bàn tỉnh Kiên Giang”. UBND tỉnh Kiên Giang thừa nhận: “Bên cạnh những lợi ích kinh tế của khai thác sản phẩm từ chim yến, việc phát triển nuôi chim yến ồ ạt cũng phát sinh nhiều vấn đề cần phải xem xét, cân nhắc như: Ô nhiễm tiếng ồn, môi trường, quản lý dịch bệnh, cảnh quan đô thị…”. Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang đề nghị các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện nghiêm túc một số nội dung như: xây dựng quy hoạch và quy định nuôi chim yến trình, phê duyệt trong quý II-2018; tăng cường kiểm tra điều kiện vệ sinh thú y các cơ sở nuôi chim yến và xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch bệnh; hướng dẫn thực hiện các quy định về môi trường, cấp giấy phép xây dựng, thanh tra, kiểm tra, xử lý các cơ sở vi phạm…

Mặc dù chính quyền tỉnh Kiên Giang đã ban hành chỉ thị nhằm siết chặt quản lý việc nuôi chim yến tự phát, nhưng người dân vẫn chưa an tâm. Bởi đây không phải là chỉ đạo đầu tiên của UBND tỉnh Kiên Giang về việc này. Nhiều năm qua, tại rất nhiều cuộc họp, thường trực UBND tỉnh đã nhiều lần chỉ đạo phải “siết chặt quản lý”, “chấn chỉnh tình hình”… Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có Thông tư số 35, ngày 22-7-2013 quy định tạm thời về quản lý nuôi chim yến. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kiên Giang cũng đã ban hành Công văn số 63, ngày 27-8-2013 hướng dẫn kế hoạch triển khai thực hiện quy định tạm thời về quản lý, nuôi chim yến; Công văn số 345 ngày 6-5-2016 tăng cường quản lý và xây dựng quy hoạch vùng nuôi chim yến tập trung… Nhưng “tăng cường”, “siết chặt”, “chấn chỉnh” thế nào mà số lượng “ngôi nhà yến” ngày càng tăng cao?

Từ năm 2007 đến cuối năm 2013 toàn tỉnh chỉ có 270 hộ nuôi chim yến, tổng diện tích: 48 nghìn m2, khoảng 126 nghìn con. Năm 2014 phát triển nhanh, đến đầu năm 2017 có 519 hộ dẫn dụ, gây nuôi chim yến, tổng đàn khoảng 256 nghìn con, nhiều nhất là TP Rạch Giá, có khoảng 240 hộ nuôi. Hiện nay toàn tỉnh có hơn 700 hộ dẫn dụ, gây nuôi chim yến, địa bàn nuôi chim yến lớn là TP Rạch Giá. Ðây là những hộ tự phát, nhiều nhất là khu vực nội thành, khu dân cư tập trung. Ông Nguyễn Trí Phương ngụ khu phố 4, phường Vĩnh Lợi, TP Rạch Giá cho rằng, mặc dù chính quyền đã ban hành quy định về quản lý nuôi chim yến nhưng trên thực tế công tác quản lý đang gặp khó khăn, nhất là các quy định về điều kiện nuôi và còn thiếu chế tài xử lý những trường hợp vi phạm, cụ thể là các trường hợp sử dụng nhà ở để nuôi chim yến.

Ðể quản lý tốt việc nuôi chim yến, chính quyền cần công nhận chính thức nghề này bằng các văn bản quy phạm pháp luật. Dù nuôi trong nội ô hay ngoại thành cũng phải quản lý chặt chẽ về không khí, nguồn nước, tiếng ồn, dịch bệnh… Quy định cụ thể về thời gian, tần suất sử dụng âm thanh dẫn dụ chim yến, đồng thời thường xuyên kiểm tra các cơ sở nhằm bảo đảm vệ sinh thú y và an toàn thực phẩm.