Mới phát triển được vài năm trở lại đây nhưng nghề dẫn dụ chim yến ở Lâm Đồng đã gặp phải những quy định gây khó khăn, mặc dù nghề này mang lại thu nhập cao cho người dân tại địa phương.
Tháng 4.2018, Sở NN&PTNT tỉnh Lâm Đồng đã ban hành “quy định tạm thời về quản lý nuôi chim yến trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng”, một số người hành nghề này cho rằng có những quy định bất hợp lý, gây khó khăn cho người nuôi, dẫn dụ chim yến.
Một tầng nhà yến có chim về rất nhiều của anh Võ. Ảnh: Văn Long.
Cụ thể, trong khoản 2, điều 3 thì các cơ sở nuôi chim yến phải xây dựng cách biệt, cách xa bệnh viện; trường học; chợ; công sở; nhà ở của người dân gần nhất và đường giao thông liên tỉnh, liên huyện ít nhất 100m. Đây là điều gây khó khăn đối với người đang có ý định xây dựng nhà dẫn dụ chim yến, bởi nếu các cá nhân muốn xây dựng thì cần có diện tích đất lớn và đáp ứng đủ các tiêu chí trên.
Anh Nguyễn Văn Võ huyện Đạ Huoai chia sẻ: “Nếu tôi muốn xây dựng nhà yến với điều kiện trên thì đường kính đất trống ít nhất 200m chưa kể cả căn nhà yến, nhưng với diện tích rộng như thế thì ở khu dân cư và thị trấn thì khó có thể đạt được”.
Thiết nghĩ chỉ có thể là đất nông nghiệp (vườn rẫy hoặc ruộng) mới đáp ứng được, tuy nhiên không thể xây dựng nhà mà chỉ được để sản xuất nông nghiệp. Muốn xây nhà yến kiên cố thì yêu cầu chủ sở hữu phải xin phép chính quyền địa phương nếu không có thể bị phạt đến vài chục triệu đồng. Thế nhưng, nếu người dân xây dựng nhà yến quá xa nơi ở thì việc chăm sóc, theo dõi và bảo vệ tài sản sẽ gặp khó khăn, bất cập.
Thứ hai, trong điểm b, khoản 3, điều 3 quy định nếu hoạt động nuôi chim yến gây ảnh hưởng môi trường và chủ công trình dân sinh xung quanh phản đối thì cơ sở nuôi chim yến phải có biện pháp khắc phục, nếu không khắc phục được thì phải ngừng hoạt động hoặc di dời đến địa điểm phù hợp.
Trong điểm này, hoạt động ảnh hưởng đến chủ công trình dân sinh xung quanh, mà cụ thể là hàng xóm của người nuôi chim yến thì có thể là tiếng ồn hoặc mùi hôi phát ra từ căn nhà. Tuy nhiên, nhà yến được thiết kế kín, với những bức tường dày, số lượng phân do chim thải ra tương đối ít nên khả năng ô nhiễm là rất khó. Hơn nữa, khi lượng phân chim nhiều, chủ nhà sẽ đóng bao và bán cho các cơ sở mới xây dựng.
Điều khó chịu nhất của những gia đình bên cạnh các nhà yến là tiếng ồn được mở liên tục. Thiết bị phát âm thanh dẫn dụ chim yến đảm bảo không vượt quá 70 dBA (Đề xi ben A) được thể hiện trong điều 5 của quy định này. Điều này mô hình chung khiến quan hệ hàng xóm rạn nứt. Bởi nếu ganh tị hoặc có mâu thuẫn trước đó thì láng giềng sẽ liên tục phản ánh đến cơ quan chức năng về việc hàng xóm của mình vi phạm quy định, mặc dù người nuôi yến đáp ứng được các quy định và mọi điều kiện đều nằm trong tầm kiểm soát. Bên cạnh đó, đây chỉ là suy nghĩ chủ quan của những hộ xung quanh, để biết nhà yến có vi phạm hay không cần có sự đo đạc cũng như kiểm tra của lực lượng chuyên môn.
Cuối cùng, trong khoản 4, điều 6 quy định chất thải từ việc nuôi chim yến phải được thu gom, tiêu độc, khử trùng và xử lý bằng một trong các biện pháp ủ, đốt, chôn lấp hoặc phương pháp khác nhằm đảm bảo an toàn trước khi đưa ra môi trường.
Lý giải điều này, anh Trần Văn Hùng (ngụ Thị trấn Madagui, huyện Đạ Huoai) cho biết, về việc chất thải khi nuôi chim yến chủ yếu là phân, tuy nhiên giá hiện tại của phân chim yến có giá bán khá cao từ 50 – 100 ngàn/kg, chúng lại ít mùi hôi, số lượng không lớn nên việc đưa ra môi trường hầu như không có. Chủ yếu phân chim yến dùng bán lại cho các hộ gia đình mới xây để tạo mùi giúp chim mới đến có cảm giác an toàn và quen thuộc.
Ông Nguyễn Văn Sơn – Giám đốc Sở NN&PTNT xác nhận rằng những quy định phóng viên nêu trên là vẫn còn chưa hợp lý và sẽ chỉ đạo những người có liên quan chỉnh sửa trong thời gian tới.
Trao đổi về vấn đề này, ông Hoàng Sỹ Bích – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Lâm Đồng cho biết: “Hiện nay, Bộ Nông nghiệp cũng chưa có những quy định cụ thể về nghề nuôi chim yến này. Về khoảng cách xây dựng nhà yến chúng tôi dựa theo luật chăn nuôi tập trung, tuy nhiên đây chỉ là quy định tạm thời nên chúng tôi sẽ xem xét để hoàn thiện những điều khoản cho hợp lý, tránh ảnh hưởng đến người dân”.
